است هر محقق در انجام تحقيق خود، ضمن انتخاب روش مناسب، به خوبي آن را انجام دهد. در اين صورت يافتههاي چنين پژوهشي قابل اتكاء بوده و ميتواند به شناسايي زواياي تاريك تحقيق مورد نظر كمك نمايد. از اين رو، در اين فصل به بررسي روش تحقيق، جامعه‌ي آماري تحقيق، نمونه و روش نمونهگيري، روش اجراء پرداخته مي‌شود. همچنين پرسشنامههاي به کار گرفته شده در اين تحقيق توضيح داده ميشوند و در پايان روش آناليز آماري بيان مي‌شود.
3-2- روش تحقيق
تحقيق فرآيندي است كه ازطريق آن ميتوان درباره‌ي ناشناختهها به جستجو پرداخت و نسبت به آنها شناخت لازم را كسب كرد، در اين فرآيند از چگونگي گردآوري شواهد و تبديل آنها به يافت‌هها تحت عنوان روششناسي ياد مي‌شود (بازرگان و ديگران، 1376)
با توجه به هدف و ماهيت اين پژوهش، توصيفي و از نوع پيمايشي ميباشد و ابزار پيمايش در اين تحقيق پرسشنامه محقق ساخته ميباشد. همچنين از نظر هدف اين تحقيق کاربردي ميباشد. مطالعات نظري اين تحقيق به صورت کتابخانهاي و از طريق مقالات، کتابها، مجلات و سايتهاي معتبر جمعآوري گشته است. براي جمعآوري اطلاعات مربوط به آزمون فرضها از پرسشنامه استفاده شد. به اين صورت که بعد از انتخاب نمونه‌ي مورد نظر، از جامعه‌ي آماري مورد مطالعه، پرسشنامهها به تعداد مورد نظر تکثير و با مراجعه‌ي حضوري به واحدها، در اختيار مديران واحدهاي توليد مرغ گوشتي در شهرستان مراغه قرار گرفت. قبل از تکميل پرسشنامه توسط پرسش‌شوندگان، توضيحات اوليه در مورد مطالعه و هدف آن و همچنين توضيحات تکميلي در مورد سوالات براي آنها ارائه شد. براي تکميل پرسشنامهها وقت کافي در اختيار شرکت کنندگان قرار گرفت. نوشتن اسم و يا مشخصاتي از شرکت کنندگان براي پرسشنامهها اجباري نبود، تا آنها در کمال راحتي به بيان نظرات خود بپردازند. بعد از جمعآوري اطلاعات از پرسشنامهها، اين اطلاعات مورد آناليز آماري قرار گرفت و نتايج با يافتههاي مطالعات پيشين مقايسه و مورد بحث قرار گرفت.
3-3- جامعه‌ي آماري
جامعه درحقيقت شامل همهي عناصر جامعه است كه موضوع تحقيق درباره‌ي آنها مصداق پيدا مي‌كند. به عبارت ديگر جامعه، همهي اعضاي واقعي يا فرضي است كه محقق علاقهمند است يافتههاي پژوهش را به آنها تعميم دهد. بنابراين، لازمه‌ي نمونهگيري دقيق، تعريف جامعه‌ي مورد نظر است (خورشيدي وقريشي،1381).
جامعه‌ي آماري اين تحقيق را کليه‌ي مديران واحدهاي توليدي مرغ گوشتي در شهرستان مراغه تشکيل ميدهند که با توجه به زياد بودن حجم جامعه‌ي آماري، نمونهگيري به تعداد مورد نظر انجام شده است. تعداد کل واحدها در شهرستان مراغه 65 واحد فعال بوده است و به اين ترتيب 65 مسئول اين واحدها کل جامعه‌ي آماري اين مطالعه را تشکيل ميدهند که به علت کم بودن تعداد، همهي آنها براي شرکت در تحقيق انتخاب شده و نمونهگيري انجام نشد.
3-5- ابزار پژوهش
در اين تحقيق از پرسشنامه‌ي محقق ساخته استفاده شد که با توجه به مولفههاي در نظر گرفته شده در فرضيهها براي بهرهوري واحدهاي توليد مرغ گوشتي و با کمک گرفتن از مطالعات و پرسشنامههاي مشابه با موضوع، اين پرسشنامه تهيه شده است. مولفههايي که در نظر گرفته شد و تعداد سوالات آنها به صورت زير بوده است:
– بهبود مصرف انرژي (سوالات 1-4)
– سابقه‌ي مدير و کارکنان (سوالات 5-9)
– ميزان سرمايه‌ي واحد توليدي دامي (سوالات 10-13)
– اندازه‌ي واحد توليدي دامي (سوالات 14-17)
– آموزش و ترويج (18-22)
– استفاده از تکنولوژيهاي جديد (23-26)
– قيمت نهادهها (سوالات 27-30)
(اصل پرسشنامه در ضميمه‌ي پايان نامه آمده است)
3-6-1- اعتبار (روايي) و پايايي پرسشنامه
روايي و پايايي ويژگيهايي هستند كه هر ابزار سنجشي از جمله، پرسشنامه بايد دارا باشند.
اعتبار (روايي):
منظور از روايي اين است كه محتواي سئوالات مندرج در پرسشنامه به طور دقيق متغيرها و موضوع مورد مطالعه را بسنجيم و يا به عبارت ديگر آيا آنچه را كه فكر ميكنيم اندازه ميگيريم، واقعاً اندازه ميگيريم؟
اعتبار پرسشنامههاي اين پژوهش از دو بعد بررسي شد. اين دو بعد به عنوان اعتبار محتوا و اعتبار سازه شناخته ميشوند.
اعتبار محتواي يک ابزار به ميزان کفايت پوششي اشاره دارد که محتواي مقياسهاي به کار رفته در ابزار، تمامي ابعاد مربوط به موضوع مورد مطالعه را در بر ميگيرند و آنها را تبيين ميکنند. تعيين اعتبار محتوا با قضاوت انجام مي‌شود. چنين قضاوتي درباره‌ي اعتبار محتوا ميتواند از سوي پژوهشگر صورت پذيرد يا بر عهده‌ي يک پانل قرار گيرد. اعتبار محتواي پرسشنامه اين پژوهش از هر دو راه دنبال شد. در مورد اول، با تعريف دقيق هر يک از سازههاي پژوهش، معيارهاي سنجش هر سازه و مقياسهاي آن، از اعتبار محتواي پرسشنامه اطمينان حاصل شد. در بخش دوم، معيارها و مقياسهاي هر سازه در اختيار افراد صاحب نظر، استاد راهنما و استاد مشاور قرار گرفت. هر يک از اين افراد به صورت مستقل در مورد پوشش محتواي معيارها و مقياسها اظهار نظر کرده و در مجموع، اعتبار محتواي پرسشنامه را تأييد کردند.
اعتبار سازه، يک ابزار را از لحاظ انطباق آن با نتايجي ارزيابي ميکند که از ديدگاه نظري از آن ابزار انتظار ميرود. اين اعتبار با مقايسه‌ي نتايج کاربرد ابزار جديد براي اندازهگيري يک سازه و نظريه يا ابزاري معتبر انجام مي‌شود که براي اندازهگيري آن سازه وجود دارد (دواس22، 2002). براي تأمين اعتبار سازه پرسشنامه، در درجه‌ي اول تلاش شد از مقياسهاي موجودي استفاده شود که قبلاً اعتبار آنها به اثبات رسيده بود. براي سازههايي که مقياس معتبري براي آنها وجود نداشت، ساخت مقياس بر اساس نظريهها و تعاريف معتبر انجام شد. برخي از معيارها نيز کاملاً عيني بودند و نياز به اثبات اعتبار سازه آنها وجود نداشت.
3-6-2- پايايي پرسشنامه
براي محاسبه‌ي پايايي شيوههاي مختلفي به كار ميروند از جمله‌ي آنها ميتوان به اجراي دوباره‌ي روش باز آزمايي، روش موازي (همتا)، روش تصنيف (دو نيمه كردن)، ضريب همبستگي اسپيرمن، ضريب آلفاي كرونباخ و…..اشاره كرد (دواس، 2003).
پايايي پرسشنامه خود تنظيمي و پرسشنامه‌ي محقق ساخته مورد نظر از طريق محاسبه‌ي ضريب آلفاي کرونباخ تعيين شد. در اين مطالعه ضريب آلفاي کرونباخ براي هر يک از مولفههاي مربوط در جدول 3-2 آورده شده است. هرچه ضريب مورد نظر به 1 نزديك‌تر باشد، پرسشنامه پاياتر است. با استفاده از نرمافزار spss ضريب آلفاي كرونباخ محاسبه شد كه مقدار آن برابر با درصد بدست آمد. به اين ترتيب پرسشنامه از پايايي لازم برخوردار ميباشد.
جدول 3-1: ضريب آلفاي کرونباخ براي هر يک از زير بخشهاي پرسشنامه و کل پرسشنامه
زير بخشها
آلفاي کرونباخ
بهبود مصرف انرژي
72/0
سابقه‌ي مدير و کارکنان
84/0
ميزان سرمايه‌ي واحد توليدي
71/0
اندازه‌ي واحد توليدي
75/0
آموزش و ترويج
73/0
استفاده از تکنولوژيهاي جديد
79/0
قيمت نهادهها
87/0
کل پرسشنامه
77/0
3-7- روش تجزيه و تحليل دادهها
بعد از جمعآوري اطلاعات، دادهها با نرم افزار SPSS نسخه‌ي 18 مورد آناليز قرار گرفت. بدين ترتيب که دادهها در ابتداي کدگذاري شده و وارد نرمافزار شدند. سپس با استفاده از دو روش آمار توصيفي و استنباطي دادهها مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. بدين ترتيب که ابتداء در بخشهاي اول و دوم براي توصيف نظرات نمونه‌ي آماري در رابطه با سوالات از جدولهاي توزيع فراواني و درصد، ميانگين و واريانس استفاده شد. اين روند در سطح معنيداري 05/0 انجام گرفت. سپس در بخش سوم فرضيههاي تحقيق بر اساس نتايج بدست آمده از بررسي سوالات با استفاده از آمار توصيفي و آزمونهاي پارامتريک (به خاطر نرمال بودن دادهها) مورد آزمون قرار گرفتند. همچنين از آزمون فريدمن هم براي رتبهبندي مؤلفهها استفاده شد. براي رسم نمودارها هم از نرم افزار Excel استفاده گشت.
فصل چهارم:
تجزيه و تحليل دادهها
4-1 مقدمه
در اين فصل به بررسي نتايج حاصل از تجزيه و تحليل آماري اطلاعات جمعآوري شده مي‌پردازيم. در تحليل توصيفي دادهها، آمارههاي توصيفي و نمودارهاي مناسب آنها ارائه شده و در بخش تحليل استنباطي، آزمونهاي مناسب جهت تأييد يا رد فرضيات تحقيق مورد بررسي قرار گرفته است. لازم به ذکر است که تحليلها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شده است.
4-2 ضريب اطمينان پژوهش
در پژوهش حاضر، ضريب اطمينان 95 درصد در نظر گرفته شده است. به عبارت ديگر ضريب خطاي پنج درصد در محاسبه‌ي نتايح پيش بيني شده است.
4-3 معرفي روشهاي آماري مورد استفاده
براي تجزيه و تحليل مشاهدات و بررسي تاييد يا رد فرضيات تحقيق از روشهاي آماري تي تک نمونهاي و رتبهبندي فريدمن استفاده مي‌شود.
4-4 ارائه و تحليل نتايج
جدول شماره 4-1 توزيع سني گروه نمونه
سن
فراواني
درصد
35-25
12
5/18
45-36
21
3/32
55-46
18
7/27
بالاتر از 55
14
5/21
کل
65
100
نمودار شماره 4-1 توزيع سني گروه نمونه
مطابق اطلاعات جدول و نمودار فوق افراد با بازه‌ي سني 45-36 ساله با 3/32% بيشترين درصد گروه نمونه را تشکيل ميدهند. همچنين نتايج اين جدول مشخص ميکند که افراد 25 تا 35 ساله با 5/18 درصد کمترين گروه نمونه را تشکيل ميدهند. افراد با ساير سنين نيز در بين اين دو گروه از نظر ميزان فراواني قرار دارند. بنابراين اينگونه ميتوان فهميد که اکثر شرکت کنندگان از سن بالاتر از 35 سال برخوردارند.
جدول شماره 4-2 توزيع تحصيلات گروه نمونه
تحصيلات
فراواني
درصد
زير ديپلم
19
2/29
ديپلم و فوق ديپلم
39
0/60
ليسانس و بالاتر
7
8/10
کل
65
100
نمودار شماره 4-2 توزيع تحصيلات گروه نمونه
